Boeren en tuinders stemmen hun bedrijfsvoering continu af op het weer en andere invloeden van de natuur. Op het melkvee- en schapenbedrijf van Heidi van der Pol in Weert is dat niet anders. ‘Het weer en de natuur nemen we altijd mee in onze beslissingen.’
Omgaan met weers- en natuurinvloeden raakt de kern van het boerenbestaan. De Limburgse Van der Pol is er duidelijk over: ‘De beslissingen die we dagelijks nemen voor onze dieren, gewassen en grond, zijn bijna altijd het gevolg van wat buiten gebeurt. Als boer ben je dagelijks bezig met datgene wat het weer, de natuur en de omgeving ons bieden.’
Van der Pol en haar man Paul Schram hebben een melkveebedrijf met 180 koeien en 120 stuks jongvee in Altweerterheide, gemeente Weert. Daarnaast hebben ze 60 schapen die worden geweid op grond van Natuurmonumenten. ‘Achter ons bedrijf ligt bos. Daar komen veel wandelaars en mountainbikers.’
Zandgrond
Hun grote, witte boerderij ligt op droogtegevoelige zandgrond. Het woonhuis en de stallen worden omringd door kruidenrijk grasland waar de koeien grazen. De weilanden zijn omzoomd door bos. De zandgrond vraagt veel aandacht van de boerin. Van der Pol is stellig over de invloed van het weer op het boerenbestaan. ‘Boeren leven buiten. Alle weersinvloeden maken we volledig mee en bij iedere beslissing die je neemt, speelt het weer een rol.’ Het samenspel tussen weer, natuur, vee, grond en boer is waar het op een boerenbedrijf volgens Van der Pol om draait.
Uitgangspunt
De ondernemer hanteert het uitgangspunt dat als een boer goed is voor zijn grond, vee en omgeving, deze elementen ook goed zijn voor de boer. ‘Als het droog weer is en het gras wordt gemaaid, wordt de maaimachine hoger afgesteld of worden de koeien samengebracht in een weiland, zodat de andere percelen gras de tijd krijgen om te herstellen.’
Dit verhaal is onderdeel van de eindejaarsspecial van Nieuwe Oogst over boerencultuur en de kenmerken van een ‘goede’ boer. In de loop van de week verschijnen op nieuweoogst.nl/boerencultuur onder meer video’s en portretten van boeren en tuinders die vertellen hoe zij aankijken tegen dit thema.
Weersverandering
Volgens Van der Pol weten boeren als geen ander problemen op te lossen die ontstaan door weersverandering. Juist omdat hun werk zo is verweven met het weer en de natuur. ‘Denk aan droogte waardoor bepaalde gewassen kunnen worden gebruikt. De toeleveranciers spelen hier ook al op in en helpen de boeren daarbij. Wij zaaien klaver en luzerne omdat deze gewassen dieper wortelen.’
Naast de invloeden van het weer en de natuur zijn de arbeidsplanning en efficiëntie leidend in de ondernemersbeslissingen die Van der Pol en haar man dagelijks nemen op het bedrijf. ‘Bijvoorbeeld: hoe lang laten we het vee buiten lopen en wanneer starten we met de stalvoedering? En verder gaan we ons natuurlijk niet onnodig een berg werk op de hals halen.’
Verantwoordelijkheid
Van der Pol voelt zich verantwoordelijk voor de leefbaarheid van het buitengebied waar ze woont en werkt. ‘We hebben daar immers zelf ook baat bij. We zijn ons daar ook meer bewust van geworden. We hebben bijvoorbeeld geïnvesteerd in natuurelementen zoals houtwallen. Ze kosten ruimte en geld, maar ze dragen bij aan de aantrekkelijkheid van het landschap en bieden bescherming aan de dieren en het bodemleven.’
De samenwerking met Natuurmonumenten is soms een uitdaging, merkt de Limburgse. ‘Ik ben blij dat de schapen op de natuurgronden kunnen grazen, maar we zijn over en weer kritisch op het gebruik van de gronden.’ Als voorbeeld noemt Van der Pol het Jakobskruiskruid. Voor Natuurmonumenten is het kruid belangrijk voor de biodiversiteit. Maar het zaad waait ook in omliggende graslanden. ‘Ons gras kunnen we dan niet meer maaien. Het maakt het onmogelijk om natuurinclusieve landbouw toe te passen in de buurt van natuurgronden. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.’
Bron: Nieuwe Oogst | Esther de Snoo
