De Provinciale Staten en -waterschapsverkiezingen vinden op 15 maart plaats. Jonge boeren uit de gemeente Weert zetten graag het familiebedrijf voort en kijken uit naar een mooi toekomstperspectief. Of die er komt is nog de vraag. Ze willen zich in ieder geval met alle passie zich inzetten voor hun versproducten, maar zoeken naar meer zekerheid vanuit de overheid.
Tom Bongers (22), Rik van de Kruys (26), Sander Saes (27) en Rick Verkennis (19) zijn vier jonge boeren uit de gemeente Weert. Allemaal hebben een eigen boerderij of nemen op (korte) termijn het bedrijf van de ouders over. Doordat ze allemaal opgegroeid zijn op de boerderij, hebben ze in de loop der jaren veel zien veranderen op het gebied van wet- en regelgeving. Hiermee hebben ze een bepaalde kijk op de onderwerpen die tijdens de verkiezingen aan bod komen. Aan de hand van een aantal onderwerpen delen zij hun gedachten.
Energie
“Wij hebben bijna allemaal onze daken voorzien met zonnepanelen”, zegt Rik. “De daken van boerderijen zijn groot en hebben veel oppervlakten beschikbaar. Deze kunnen boeren beschikbaar stellen, zonder land in te leveren, waardoor de grond beschikbaar blijft voor het verbouwen van groentes en dergelijke.” Tom voegt toe: “Alleen doordat er sprake is van netwerkcongestie, moet de overheid eerst dit probleem zien op te lossen. Want anders kunnen we met zijn allen zonnepanelen leggen, maar als het net overvol is, heb je er nog niets aan. Dus de overheid is hier eerst aan zet.”
Natuurbeheer
Natuur is onlosmakelijk met boeren verbonden. Ze werken er dagelijks mee samen. “Wij boeren krijgen voor het grootste deel de schuld op het gebied van stikstof, dit is onterecht”, zegt Rik. Tom: “We vinden het vreemd dat er niet voldoende naar de industrie wordt gekeken. Blijkbaar moet er wel per se een vliegveld komen in Lelystad om voor een paar tientjes naar een ander Europees land te vliegen. De trein in Nederland is weer belachelijk duur. De prijsverhoudingen kloppen totaal niet.” Sander: “Eigenlijk moeten de prijzen van vliegtickets omhoog, waardoor de verkoop wellicht zal dalen en daarmee ook de CO2-uitstoot van vliegtuigen. Daarnaast hebben wij boeren, met name boeren met akkerbouw, de natuur nodig en zullen er alles aan doen om de natuur zo goed mogelijk te behandelen. Daar is bij de industrie niet altijd sprake van, omdat ze er niet mee samen hoeven te werken.”
De vier boeren denken overigens dat het stikstofprobleem, sprekende over het aandeel van de boeren, zichzelf de komende jaren zal oplossen. “Veel boeren worden opgekocht en stoppen met hun bedrijf, een ander groot deel heeft geen opvolger. Als dit zo doorgaat, is over tien jaar de CO2-uitstoot van boeren vanzelf verminderd, zonder dat we nu drastische maatregelen hoeven te nemen”, aldus Rick.
Gedwongen uitkoop boeren Limburg
Mogen boeren in Limburg worden uitgekocht? Sommige politieke partijen vinden van wel. Deze vier boeren zijn het in elk geval niet eens met deze stelling. Sander: “Volgens mij mag je als boer zijnde nog altijd zelf bepalen wat je doet. Rick: “Vooral als je in het verleden de vergunning hebt gekregen om op die plek een boerenbedrijf te runnen. Als deze nu ineens niet meer geldt, ben ik daar fel op tegen. Ik vind sowieso dat er verandering in de wet- en regelgeving moet komen: als er een vergunning wordt afgegeven, moet deze voor een minimaal aantal jaren geldig zijn.”
Sander denkt dat er veel boeren zijn die willen stoppen, maar waarvoor het onmogelijk is: “Zo zien we om ons heen dat er met sanering subsidies weinig ruimte vrij wordt gemaakt voor oudere boerenbedrijven. Ik kan me voorstellen dat je dan in sommige gevallen, door bijvoorbeeld financiële verplichtingen, niet de mogelijkheid hebt om te stoppen met je boerenbedrijf.”
Tom: “Een oplossing zou zijn dat wanneer je instemt met het slopen van je boerenbedrijf, je automatisch van de overheid in ruil daarvoor een andere bestemming krijgt, bijvoorbeeld voor het runnen van een B&B. Maar dan wel zonder dat je een jarenlang vergunningsproces ingaat. Dat zou eerlijk zijn. Iedereen heeft namelijk zijn financiële inkomsten nodig.”
Waardering
De jonge boeren hopen vooral dat boeren in het algemeen wat meer waardering krijgen. “Nederland heeft ons nodig”, zegt Sander. “We willen gewaardeerd worden voor het werk wat we doen en niet alleen in een hokje worden geplaatst. Zonder ons boeren komt er te weinig eten in ons land. We hebben nu al een tekort: er zijn te weinig uien en de eieren zijn duur door de vogelgriep én door calamiteiten in het buitenland. Als er te veel boeren uit Nederland moeten verdwijnen, hebben we kans op een voedselcrisis. Want als je alleen producten importeert, bepaalt het buitenland de prijs en wordt het eten onbetaalbaar. Dus ik hoop voor boeren en burgers dat de overheid beslissingen maakt, waardoor het voor de schaarse groep jonge boeren aantrekkelijk en rendabel blijft om een boerenbedrijf op te volgen. Wij gaan in ieder geval naar de stembus voor een mooie toekomst.”
