Het nieuws dat de stikstofuitstoot in sommige natuurgebieden met 70 procent omlaag moet, is ook de Weerter boeren niet in de koude kleren gaan zitten. Ad Verkennis (Verkennis pluimvee Stramproy) en Pieter Schreurs (Schreurs Stramproy B.V.) vinden het onterecht dat de overheid boeren aanwijst als diegenen die de last op hun schouders moeten dragen. “Er zijn zoveel andere sectoren die onderdeel zijn van het probleem, heel Nederland moet hieraan samenwerken”, aldus Pieter.
‘Dit kan niet waar zijn’, is de gedachte die bij beide heren door hun hoofd schoot toen ze kennisnamen over de hoge percentages stikstofreductie die boeren moeten gaan waarmaken. “Het probleem is dat de overheid veel data heeft over de uitstoot van de agrosector, terwijl ze van de uitstoot van vele andere sectoren niet goed op de hoogte is”, zegt Ad.
Pieter, die onder meer vleesvarkens houdt, wil niet ontkennen dat er een stikstofcrisis is in Nederland. “Wij als boeren begrijpen dat er een probleem is, maar we zijn wel van ‘gelijke monniken, gelijke kappen’. Er zijn vele andere sectoren die bijdragen aan de stikstofcrisis, zoals de luchtvaart en industriebedrijven. De overheid kijkt nu eerst wat ze bij ons boeren kan regelen en daarna wordt er pas gekeken naar de rest. Zo werkt het natuurlijk niet.”
Volgens Pieter worden boeren door de overheid als een gemakkelijk doelwit gezien. “Van ons verwachten ze de minste weerstand. Als ze grote bedrijven zouden aanpakken, zoals Tata Steel of Schiphol, zouden ze een enorme weerstand krijgen. Daarom gebeurt dat niet. Het zou de overheid sieren om alle sectoren in één keer aan te pakken en niet alleen de agrosector ervoor op laten draaien.”
Indeling Natura 2000-gebieden
Ad en Pieter hebben beiden sinds 1995 hun veebedrijven. In al die jaren is er veel veranderd qua wetgeving, onder meer omtrent stikstofuitstoot en dierenwelzijn. “We hebben al talloze keren onze stallen aangepast om aan de normen te voldoen”, zegt Pieter. “Sinds onze start in 1995 stoten we al 70 procent minder uit. Dat blijkt nu niet afdoende te zijn. De overheid mag me vertellen hoe het dan wél moet, want wij weten het niet meer.”
Ad vertelt dat het grootste knooppunt zit in wet die in 2015 is aangenomen om de Natura-2000 gebieden te beschermen. “De ammoniakuitstoot moest drastisch worden verminderd en onze stallen moesten aan normen gaan voldoen, die totaal in ongelijkheid stonden met andere Europese landen.” De boeren hebben destijds hun stallen aangepast met goedgekeurde systemen. Hierbij hebben ze gekeken naar de RAV-lijst die aangeeft met welk percentage bepaalde stalsystemen bijdragen aan de vermindering van de ammoniakuitstoot. “We hebben ons netjes aan de regels gehouden en nu, een paar jaar later, wordt het destijds goedkeurde systeem van tafel geveegd. Ik denk dat dit de agrarische sector het meeste dwars zit.” Pieter is van mening dat wanneer een boer zulke drastische stappen onderneemt, hij een vrijbrief dient te krijgen waarmee hij niet aan nieuwe wetgevingen hoeft te voldoen voor een x aantal jaar. “Anders blijf je telkens bezig, dat is onrealistisch. De lol van boer zijn gaat er zo wel een beetje vanaf.”
Indeling stikstofproductie onrealistisch
Een ander probleem waardoor het behalen van de stikstofdoelstellingen onrealistisch is volgens de boeren, is de indeling van de 162 Natura 2000-gebieden in Nederland. “Deze indeling is onjuist en daarom zijn de doelstellingen in veel gebieden niet te behalen door boeren”, zegt Ad. “Op de kaart worden gebieden aangemerkt waar de stikstofproductie omlaag moet, terwijl er geen mensen wonen of dieren staan. Dit is een kwestie van ‘het paard achter de wagen spannen’ en hier zullen andere sectoren de stikstofreducering mogelijk moeten maken. Dit ligt niet in handen van boeren.”
Oplossingen
Wanneer er boerenbedrijven zijn die nu, om wat voor reden ook, besluiten om vrijwillig te stoppen en gecompenseerd worden, is dit een deel van de oplossing, zo vindt Pieter. “Dit, in combinatie met natuurlijk verloop en innovaties, moet ons een heel eind brengen.” Volgens Pieter is het blijven bestaan van voldoende boerenbedrijven in Nederland zeer belangrijk. “Na het verdwijnen van de maakindustrie moet nu ook de boerenstand decimeren. Afhankelijk worden van het buitenland voor de leverantie van voedsel is gevaarlijk, kijk maar naar de leveringsproblemen met het gas uit Rusland.”
Zowel Ad en Pieter vinden een herziening van de wetten door de regering noodzakelijk om te voorkomen dat boeren diep in de problemen komen. “Wetten zijn niet voor het leven, dus men moet terug naar de tekentafel”, zegt Ad. zelf geschrokken van de reacties op de nieuwe eisen. “Zowel boeren, maar ook burgers hebben flink gereageerd op het springerige beleid. Wij vinden dat de regering aan zet is om oplossingen te bedenken en maatwerk per gebied moet gaan uitvoeren, met realisme in het achterhoofd.”
Pieter: “De regering moet op een rijtje zetten wat nu werkelijk het probleem is, wie er verantwoordelijk voor is en welke oplossingen we hebben. Wij kunnen als boeren dit niet alleen dragen en zolang we nog voor 50 euro naar Barcelona vliegen, voel ik mij als boer niet als enige verantwoordelijk voor de stikstofcrisis. We moeten gezamenlijk, met alle betreffende sectoren in Nederland, onze schouders eronder zetten. Zo is het behalen van de doelstellingen een stuk realistischer.”
