De onafhankelijkheid van de Franse landbouw herstellen en inzetten op de generatiewissel bij landbouwbedrijven. Dat zijn de speerpunten van het landbouwbeleid dat de herverkozen Franse president Emmanuel Macron naar voor heeft geschoven. Marc Fesneau is de nieuwe Franse minister die dit beleid verder moet vormgeven. Opvallend is dat de Franse landbouwminister voor het eerst ook de bevoegdheid ‘Voedselsoevereiniteit’ krijgt.
u de tweede ambtstermijn van Emmanuel Macron als president van Frankrijk is gestart en de ministerposten zijn verdeeld, gaan we dieper in op zijn visie over landbouw die hij de komende vijf jaar in uitvoering wil brengen. Zijn plannen bestaan uit vier hoofdpijlers: generatievernieuwing, een derde landbouwrevolutie, ecologische planning en handhaving van de klimaatverbintenissen en tot slot de uitvoering van het nationale plan voor het hervormde Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Daarbij ligt de focus op onafhankelijkheid van de Franse landbouw en op voedselsoevereiniteit.
Frankrijk is naar eigen zeggen dé landbouwmacht in de Europese Unie en de zesde grootste exporteur van voedingsproducten ter wereld. “Onze Franse landbouw lijdt echter onder een toenemend gebrek aan concurrentievermogen en een algemene malaise onder de landbouwers”, meent de Franse president. “Daarnaast ondervinden boeren ook almaar meer de gevolgen van de klimaatverandering en worstelen ze met de ecologische transitie.”
Generatievernieuwing
Vandaag is één op twee landbouwers in het land ouder dan 50. Bovendien zijn steeds minder jongeren geïnteresseerd om het bedrijf over te nemen. “Geen landbouw zonder landbouwers”, klinkt het. Macron wil daarom sterk inzetten op de generatiewissel. Op dit moment stappen jaarlijks gemiddeld 12.000 tot 14.000 jongeren in de landbouw, Macron wil dit aantal opkrikken naar 20.000 per jaar. Het verbeteren van de toegang tot grond en inzetten op opleiding zijn twee middelen waarmee hij dit wil bereiken.
Die generatievernieuwing hangt nauw samen met het inkomen van de Franse landbouwers. Er wordt geopperd om “een nieuw sociaal contract” met de landbouwwereld af te sluiten. “De agro-ecologische overgang die op Europees niveau wordt nagestreefd, moet hand in hand gaan met de bescherming en billijke verloning van landbouwers”, luidt het. Landbouwers moeten volgens het plan ondersteund worden bij de risico’s die ze nemen om vooruitgang op milieugebied te realiseren. “Veel landbouwers zijn bereid zich meer in te zetten, maar dan moeten we consumenten doen aanvaarden dat daar een prijs moet worden voor betaald.”
Daarnaast wil Macron ook de oneerlijke concurrentie die handelsakkoorden, zoals Mercosur, veroorzaken, gaan aanpakken. “Vandaag vrezen Franse landbouwers dat zij sterk benadeeld zullen worden door de invoer van goedkope voedingsmiddelen die aan minder strenge gezondheids- en milieunormen moeten voldoen dan diegene die de EU oplegt”, aldus Macron die aangaf dat Frankrijk het Mercosur-handelsakkoord niet zal ratificeren. “Wij kunnen van onze landbouwers niet vragen dat ze inspanningen leveren, terwijl wij importeren uit regio’s die dat niet moeten doen.”
Derde landbouwrevolutie
Een andere pijler in het beleid dat Macron naar voren heeft geschoven, is het omarmen van digitale oplossingen, robotica en genetica. “De derde landbouwrevolutie is die van de duurzame landbouw en ze is volop aan de gang”, meent Macron. Volgens hem zal dit het mogelijk maken om af te stappen van bepaalde chemische gewasbeschermingsmiddelen en van bepaalde praktijken en tegelijk de productiviteit te verhogen. “De politiek moet zich laten leiden door “rede en wetenschap”, zo wordt gesteld. Dat kan onder meer door nieuwe technieken zoals CRISPR-Cas te omarmen.
Hij is ervan overtuigd dat deze landbouwrevolutie er ook voor kan zorgen dat landbouwers zich kunnen aanpassen aan de klimaatverandering, die zij aan den lijve ondervinden. Er moet ook gestreefd worden naar een nieuw partnerschapssysteem met de landbouwers. “We moeten zorgen dat landbouwers beter beschermd worden tegen klimaatrisico’s. Het model van oogstverzekering is daarbij een piste, maar dat blijkt geen evidentie, want vandaag willen landbouwers zo’n verplichte verzekering niet aanvaarden”, luidt het nog.
Uitvoering nationaal plan GLB
De doelstellingen die in de Green Deal en de Farm-to-Fork-strategie staan, steunt de Franse president maar gedeeltelijk. “Deze zijn vastgesteld in een wereld van voor de oorlog in Oekraïne”, meent Macron. In een wereld na de oorlog in Oekraïne moet er volgens hem gestreefd worden naar een onafhankelijke Franse landbouw en naar voedselsoevereiniteit.
“We moeten afstappen van de afhankelijkheid van de Franse landbouw”, luidt het. Het gaat daarbij zowel om de afhankelijkheid van invoer, van productiesystemen die de Franse productienormen niet respecteren, van markten die de Franse kwaliteit niet voldoende naar waarde schatten, maar ook om de afhankelijkheid van de klimaatverandering.
De president vreest dat het inkomen van de landbouwers verder onder druk zal komen te staan door de Green Deal van Europa en het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Het nationaal strategisch plan dat Frankrijk heeft uitgewerkt ondersteunt dan ook maar een gedeeltelijke groene omschakeling, bekritiseerde de Europese Commissie het Franse plan al. Het voldoet volgens de Commissie onvoldoende aan de milieuverbintenissen in het GLB. De Franse regering moet in het najaar met een definitief nationaal plan komen, maar er wordt verwacht dat er inhoudelijk niet zo veel meer zal wijzigen.
Ecologische planning en klimaatverbintenissen
Als het op klimaatverandering aankomt, heeft Macron tijdens de verkiezingsrondes beloofd om veel verder te gaan dat tijdens zijn vorige ambtstermijn. Hij wil verder werk maken van een ecologische transitie om zo de kiezers van de extreemlinkse kandidaat Jean-Luc Mélenchon over de streep te trekken. Dat het hem menens is, blijkt uit het feit dat hij zijn eerste minister Elisabeth Borne ook minister van ‘Ecologische Planning’ heeft gemaakt.
De Franse landbouwsector is de tweede grootste uitstoter van broeikasgassen in het land en is daarom van cruciaal belang om tegen 2050 de koolstofneutraliteit te bereiken. Gezien het nationaal strategisch plan dat Frankrijk heeft ingediend, is het maar de vraag hoever Macron hierin wil gaan.
Nieuwe minister van Landbouw
Marc Fesneau krijgt in de nieuwe Franse regering de landbouwbevoegdheid. Hij volgt de populaire Julien Denormandie op die te kennen had gegeven geen ministerpost meer te ambiëren, maar meer tijd te willen vrijmaken voor zijn familie. Fesneau wordt niet alleen minister van Landbouw, maar ook van Voedselsoevereiniteit.
Hij gaf bij zijn aanstelling als minister alvast te kennen dat hij met het plan van Macron en met de bevoegdheid ‘voedselsoevereiniteit’ aan de slag zal gaan. “Ik wil dat de landbouw opnieuw een centrale plaats krijgt, zoals het hoort”, aldus de 51-jarige Fesneau die zegt een fervent jager te zijn. “Ik zal van de toegang tot veilig en lokaal voedsel een prioriteit maken. Dat is absoluut belangrijk vandaag.”
Bron: Vilt.be
