De stikstofnormen voor sloten en afwateringen zijn in Nederland een stuk strenger dan in omringende landen. Dat blijkt uit een vergelijking die Stichting Agrifacts (Staf) heeft gemaakt van gegevens uit Nederland met die van Vlaanderen en Duitsland.
Voor grondwater gelden in de landen van de Europese Unie dezelfde normen, maximaal 50 milligram nitraat per liter. Voor oppervlaktewater geldt dat niet. Dat mogen lidstaten zelf bepalen. In Nederland bepalen de waterschappen die normen. In de praktijk betekent dit, afhankelijk van de regio, tussen de 1,3 en 2,8 milligram nitraat per liter (zomergemiddelde).
In Vlaanderen geldt een norm van 4,0 milligram nitraat per liter en in Duitsland geldt de norm van 50 milligram nitraat per liter, uit de Nitraatrichtlijn. Dit is omgerekend 11,3 milligram nitraat per liter. Voor grensoverschrijdende rivieren is de Duitse streefwaarde lager. Die ligt op 3 tot 6 milligram nitraat per liter.
Grensmeetpunten
Volgens Staf blijkt uit de Duitse waterkwaliteitsmetingen op de zes grensmeetpunten dat de rivieren gemiddeld 6 milligram nitraat per liter aan stikstof afvoeren naar Nederland. Het Vlaamse afvoerwater bevat vergelijkbare concentraties. Het zijn concentraties die de Nederlandse normen ver overschrijden.
Lidstaten hebben ‘waterlichamen’ aangewezen voor de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Volgens de KRW gaat het om wateren van aanzienlijke omvang, zoals meren, waterbekkens, rivieren, kanalen en kuststroken. Voor ieder waterlichaam zijn doelen geformuleerd, waaronder een stikstofnorm.
KRW-stikstofnormen
Staf noemt het opvallend dat veel Nederlandse waterschappen de strenge KRW-stikstofnormen ook hanteren voor boerenafwateringen. Vlaanderen en Duitsland doen dit niet. Zij kozen voor een lichtere norm voor de niet-KRW-wateren.
In het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn staan stevige maatregelen om de waterkwaliteit van oppervlaktewater verder te verbeteren. Zo stelt demissionair landbouwminister Carola Schouten brede bufferstroken voor langs watergangen en wordt het telen van een rustgewas verplicht om op te nemen in het bouwplan.
Foto: Jos Hebben
